Partnerschappen
Een dag met Julia Leeb.
Het Noeba-gebergte in Soedan, Irak, Noord-Korea: Julia Leeb pakt haar camera altijd daar waar de wereld in de schemer verdwijnt – bij oorlog en geweld. Zelfs op deze donkere plekken vind zij lichtpuntjes: Medemenselijkheid en vrouwen die hun toekomst in eigen hand nemen. De dagen van Julia Leeb zijn net zo afwisselend als de landen en regio's waar ze naartoe reist. Zij geeft op een heel andere betekenis aan schoonheid.
Mensen willen mij steeds in een hokje plaatsen.
Ik hoor vaak: “Ah, je bent fotograaf.” Dat is maar één aspect van mijn werk. Ik fotografeer, film, schrijf, gebruik een 360-graden-camera en produceer virtual reality. Bij alles wat ik doe staat het thema centraal. Ik druk me met behulp van verschillende media uit, zodat ik de mensen bereik die ik wil bereiken. Een voorbeeld: Ik zou een film over Noord-Korea kunnen maken die op een cultuurzender te zien is. Dat is fantastisch. Maar daarmee bereik ik alleen een geïnformeerd publiek dat ik niet meer met mijn boodschap hoef te overtuigen. Een alternatief is een kleurrijk fotoboek met teksten die het leven in deze dictatuur illustreren. Ik koos voor zo’n fotoboek. Het wordt in 70 landen over de hele wereld uitgegeven. Er zullen mensen zijn die het boek vooral kopen omdat het er mooi uitziet, maar dan krijgen ze toch iets over de realiteit van onderdrukking mee. Normaal gesproken heeft Noord-Korea maar één gezicht, namelijk dat van hun leider Kim Jong-un. In mijn boek krijgen enkelen van de 25 miljoen andere Noord-Koreanen ook een gezicht. Ik laat zien dat we in de kern allemaal gelijk zijn, ook al zien we er anders uit.
Er zijn foto's die ik niet publiceer.
Momenten van persoonlijke pijn die alleen aan de persoon zelf toebehoren. Zoals een moeder die net haar kind heeft verloren. Ik pronk niet met pijn.
Met een 360-graden-camera maak ik de werkelijkheid los van het kader.
Elke foto heeft een vast kader. Op mijn telefoon, de computer, in een album. Als ik met de 360-graden-camera werk, bevrijd ik het fragment van de werkelijkheid van dit vaste kader. Op die manier krijgen mensen een beter beeld van de realiteit.
Menslievendheid vind ik op plekken waar ik die niet had verwacht.
Ik reis door gebieden die door geweld worden geteisterd. Toch tref je ook hier gebaren van menslievendheid. Mensen die hun eten met iemand delen, hun bed. Ook als ze zelf nauwelijks iets hebben. Heel vaak zijn dat vrouwen. Ze zijn nog in staat om te vergeven. Zulke ontmoetingen leren me nederig, dankbaar en solidair te zijn. En dat ik mijn kwetsbaarheid, mijn openheid wil behouden.
Vrouwen geven de toekomst vorm.
Ik heb me er altijd aan gestoord dat in geschiedenisboeken en in oorlogsverslaggeving alleen daders aan het woord komen, politici en militairen. De mensen die de toekomst vormgeven, die de hoop zijn, ontbreken in het verhaal. Ze hebben geen stem. Vaak zijn het vrouwen. Een samenleving kan alleen slagen als vrouwen dezelfde rechten hebben als mannen.
Ik ben op het platteland opgegroeid.
Daar is bij het spelen veel ruimte voor fantasie, improvisatie en toevallige ontmoetingen. Ik kan goed met mensen overweg. Dat ben ik van huis uit gewend. Wij speelden altijd buiten. In de natuur, het bos. We knutselden, bouwden en repareerden van alles. Op mijn reizen heeft me dat al vaak geholpen.
Ik word steeds beter in ‘nee’ zeggen.
De laatste keer was dat tijdens mijn vakantie in Spanje toen ik werd overvallen en over de grond gesleurd. Lichamelijk hield ik er niks aan over. Ik wilde gewoon niet dat deze negatieve ervaring mijn vakantie zou bederven. Dus koos ik er bewust voor om me er ook geestelijk niet door te laten beïnvloeden. Een ontmoeting in Irak hielp mij daarbij: Irak is een door geweld verscheurd land. Je hebt daar een kleine, heel oude monotheïstische geloofsgemeenschap, de Zarathustriërs. Ze aanbidden het goede, het heldere, het licht en het vuur. Daar zit veel kracht in: helder denken, praten, handelen. Voor mij is dat een bewust besluit.
Mijn ritueel: Onderdompelen.
Als ik thuiskom, ga ik eerst in bad. Voor mij is dat al jaren een vast gebruik. Onderdompelen. De stilte in heel warm water. Mezelf reinigen. Ik blijf in bad tot mijn vingertoppen rimpelen. Na dit ritueel smeer ik mezelf in met Bodyolie Citroen Lemongrass van Dr. Hauschka. Voor mezelf zorgen helpt me om weer goed in mijn vel te zitten. Voor schoonheid is altijd helderheid en waarheid nodig. Iemand die echt is, is mooi.
